Dieta Twojego dziecka

W Instytucie Matki i Dziecka został opracowany tzw. modelowy talerz żywieniowy dla małego dziecka, czyli dziecka w wieku 13-36 miesięcy. Na tym etapie życia kształtują się preferencje i nawyki żywieniowe naszych pociech. Bardzo ważne, żeby w tym momencie maluch przyswoił sobie właściwe zwyczaje żywieniowe, ponieważ wiele z nich przetrwa u niego przez wiele, wiele lat…

Zgodnie z zaleceniami Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie, małe dzieci powinny jeść w ciągu dnia 4-5 posiłków, z czego 3 są podstawowe (większe objętościowo, zawierające szerszy wybór składników odżywczych), a 1-2 pełnią funkcję uzupełniającą.

Kiedy planujesz posiłki swojego malucha warto mieć w pamięci tzw. modelowy talerz żywieniowy, który za pomocą rysunku przedstawia udział poszczególnych grup produktów spożywczych w diecie małego dziecka.

Na talerzu znajdują się produkty białkowe (4-5 porcji), produkty zbożowe (5 porcji), warzywa (5 porcji), owoce (4 porcje), tłuszcze (1-2 porcje), a na środku talerza postawiono szklankę wody.

Produkty białkowe

Należy tutaj wyodrębnić mleko i przetwory mleczne (3 porcje) oraz drób, mięso, jaja i ryby (1-2 porcje).

Dziecko, które ukończyło 1. rok życia, jeżeli nie ma ku temu przeciwwskazań (np. alergia), może pić mleko krowie, jednak zaleca się do 3-go roku życia podawanie mleka modyfikowanego typu junior. Maluch powinien też jeść jogurty (zdecydowanie najlepiej naturalne podawane np. z miodem lub owocami), kefiry, twarożek i ser żółty.

Wiem, że część mam chętnie szybko rezygnuje z mleka modyfikowanego na rzecz krowiego, ale pamiętajmy, że w mleku modyfikowanym występują żelazo i witamina D, których często brakuje w diecie malucha.

Zaleca się podawać dzieciom 2 porcje mleka i 1 porcję innych produktów mlecznych.

Porcja to: 1 szklanka mleka albo ½ szklanki jogurtu, albo 2 łyżeczki twarożku, albo 1 łyżeczka tartego żółtego sera.

W diecie małych dzieci polecane jestchude mięsowysokiej jakości.Mięso drobiowejest lekkostrawne, zawiera dużo białka, a co więcej – dzieci je lubią, bo jest delikatne. W diecie maluchów mięso powinno występować w postaci gotowanej lub pieczonej. Jeżeli kupujemy gotowe wędliny, nawet te przeznaczone dla dzieci, czytajmy skład podany na etykiecie – nie kupujmy kota w worku.

Zaleca się podawać dzieciom ryby 1-2 razy w tygodniu.

Dziecko może zjeść 3-4jajana tydzień, najlepiej w formie jajka na miękko. Pamiętajmy też, że do zalecanej ilości wlicza się jajka zawarte w np. makaronie czy naleśnikach.

Dziecko powinno zjadać 1-2 porcje drobiu, mięsa, jaj lub ryb dziennie.

Porcja to: ½ piersi kurczaka, plaster pieczonego schabu lub ryby, ½ jajka, plasterek chudej wędliny.

Produkty zbożowe

W diecie maluchów powinny się znaleźć różne rodzaje pieczywa (pełnoziarniste, jasne) oraz kasze, ryż, makarony i płatki zbożowe.

Pieczywo razowe zawiera dużo błonnika pokarmowego. Dieta dziecka powinna dostarczać maksymalnie 14 g błonnika pokarmowego dziennie. Dlatego nie zaleca się podawania maluchowi tylko pieczywa razowego, a należy je podawać zamiennie z pieczywem jasnym.

Wyroby cukiernicze, jak słodkie pieczywo oraz ciasta zbożowe, powinniśmy ograniczać. Produkty te zawierają niekorzystne izomery trans kwasów tłuszczowych, które przyczyniają się do gromadzenia „złego” cholesterolu LDL, a tym samym do rozwoju miażdżycy w późniejszym okresie.

Dziecko powinno jeść 5 porcji produktów zbożowych dziennie.

Porcja to: 1 kromka chleba jasnego lub razowego, ½ bułki pszennej lub pełnoziarnistej, 2-3 łyżki gotowanej kaszy gryczanej, makaronu lub ryżu, 1 naleśnik.

W Instytucie Matki i Dziecka został opracowany tzw. modelowy talerz żywieniowy dla małego dziecka, czyli dziecka w wieku 13-36 miesięcy. Na tym etapie życia kształtują się preferencje i nawyki żywieniowe naszych pociech. Bardzo ważne, żeby w tym momencie maluch przyswoił sobie właściwe zwyczaje żywieniowe, ponieważ wiele z nich przetrwa u niego przez wiele, wiele lat…
Warzywa

• Wiele dzieci nie lubi warzyw. Jednak poważnym błędem żywieniowym jest dieta pozbawiona warzyw.
• Najlepiej jest podawać warzywa w formie surowej (surówki, sałatki, dodatki na kanapki). Jeżeli dziecko stanowczo odmawia zjedzenia tak podanych warzyw, rozwiązaniem mogą być zupy jarzynowe.
• W miarę możliwości najlepiej korzystać z warzyw sezonowych, a zimą i na przedwiośniu z mrożonek.
• Dobrze jest pamiętać o ziołach i świeżych listkach warzyw (np. natka pietruszki, koperek). Należy je dodawać do zup, sosów, surówek, ziemniaków, a nawet napojów (np. herbatka miętowa, woda z listkami mięty) i deserów (sałatka owocowa z listkami melisy albo mięty).

Zaleca się podawanie dziecku 5 porcji warzyw dziennie.

Porcja to: 2 łyżki startej marchewki, gotowanej dyni; 1 szklanka gotowanej cukinii, kalafiora; 1-2 łyżki gotowanych buraczków; 5 fasolek szparagowych; 1 ziemniak; ½ szklanki kapusty kwaszonej; 1 mały pomidor, ½ małej papryki.

Owoce i soki

• Dzieci zazwyczaj chętnie jedzą owoce, bo są one kolorowe, ładnie pachną i są słodkie. Pamiętajmy, że najlepsze będą owoce świeże.
• U dzieci z alergią pokarmową truskawki, poziomki, owoce południowe i cytrusowe, a czasem również maliny, należy spróbować podawać dopiero po 1. roku życia.
• Większość owoców to produkty zawierające niewiele energii, a zatem mogą się znaleźć w jadłospisie maluchów z nadwagą.
• Soki dla dzieci przygotowywane są najczęściej na bazie marchwi oraz czarnych porzeczek, malin, truskawek, owoców cytrusowych.
• Zdecydowanie najbardziej wartościowe są soki przygotowywane bezpośrednio ze świeżych owoców i warzyw bez dodatku cukru (czyli soki wyciskane w domu lub robione „na naszych oczach”).
• W żywieniu dzieci zaleca się stosować soki, które są zaliczane do środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, czyli przeznaczone specjalnie dla dzieci (mają odpowiednie certyfikaty).

Poleca się soki typu przecierowego (z miąższem).

Uwaga: nadmiar soków w diecie malucha jest niewskazany! W sokach znajduje się dużo cukrów prostych, które mogą pogarszać wchłanianie żelaza i cynku. Dodatkowo soki hamują apetyt oraz mogą sprzyjać otyłości. Dziecko nie powinno wypijać więcej niż jedną porcję soku (1/2 szklanki) dziennie.

Zaleca się jedzenie 4 porcji owoców (w tym soków) dziennie.

Porcja to: jabłko, gruszka, 3 morele, mała brzoskwinia, ½ banana ½ szklanki porzeczek, jagód; ½ szklanki malin, ½ szklanki soku ze świeżych owoców.

Tłuszcze spożywcze

• W żywieniu dzieci nie może zabraknąć tłuszczy. Ich źródłem w diecie malucha powinien być przede wszystkim nabiał oraz drób, mięso, żółtko jaj, masło i oleje roślinne (oliwa, olej rzepakowy).
• Nie ograniczajmy rygorystycznie tłuszczu w diecie dziecka, niech to jednak będzie tłuszcz dobrej jakości.

Zaleca się podawanie dziecku 1-2 porcji tłuszczu dziennie.

Porcja to: 1 łyżeczka oliwy, oleju rzepakowego lub masła.

Woda i płyny

U dzieci w wieku1-3 lat zapotrzebowanie na płyny wynosi ok. 1 300 ml na dzień.

• Woda jest najlepsza dla dziecka do picia. Oprócz niej zapotrzebowanie na płyny uzupełniają też mleko, kefir, jogurt, soki owocowe i warzywne. Natomiast unikać należy napojów dosładzanych i gazowanych.
• Dla niemowląt zalecane są wody niskozmineralizowane (do 500 mg składników mineralnych/1 litr wody) i niskosodowe (20 mg jonów sodu/1 litr); dla dzieci starszych stopień mineralizacji wody może wynosić do 1 000 mg/1 litr.
• Dla dzieci zaleca się wody mineralne o odpowiedniej ilości składników mineralnych, dobrze jest używać ich także do przygotowywania mleka modyfikowanego i potraw.
• Dziecko zawsze powinno mieć wodę na widoku, żeby łatwo pamiętało, że chce mu się pić.
• Dzieci, które ukończyły 1. rok życia nie powinny pić z butelki ze smoczkiem. Picie z kubka, przez słomkę lub bezpośrednio z butelki wspomaga rozwój aparatu mowy.
• W nocy nie wolno podawać dzieciom soków i słodkich napojów.

Więcej dowiecie się na stronie www.imid.med.pl w zakładce Poradnik żywienia dziecka.

dr Anna Kulikowska, Doradca Żywieniowy; specjalista z zakresu dietetyki i żywienia oraz jakości surowców i produktów spożywczych.Właścicielka poradni dietetycznej online Dobrze jeść (www.dobrzejesc.com). Aktywnie promuje zdrowy styl odżywiania poprzez liczne publikacje, w tym docierające do szerokiego grona odbiorców informacje w internecie. Umiejętnie łączy  teorię z praktyką pokazując jak w oparciu o ogólnodostępne produkty spożywcze komponować dobrze zbilansowane posiłki odpowiednie dla osób w zależności od wieku, stanu zdrowia i trybu życia.

Jeśli masz pytania do naszego eksperta, pisz na adres: doradcazywieniowy // indykpol.pl