Dieta Twojego dziecka

Mleka dla niemowląt zdrowych z problemami żywieniowymi i dla niemowląt chorych

01.08.2013

Na półkach sklepowych dostępna jest duża ilość preparatów mlekozastępczych, każda mama może dobrać coś szczególnie wskazanego dla swojej pociechy.

  • Niemowlęciu, które ma skłonność do ulewania można podawać mleko z symbolem AR (czyli antyrefluksowe). Preparaty takie zawierają substancję (kleikowaną skrobię), która zagęszcza mleko w żołądku i utrudnia cofanie się treści pokarmowej do jamy ustnej.
  • Jeżeli Twoje dziecko cierpi na kolki i bóle brzucha można spróbować podać mu mleko niskolaktozowe.
  • Dla małego niejadka polecane jest mleko o podwyższonej kwasowości (obniżonym pH, pH 5,7). Podwyższona kwasowość wspomaga wstępne trawienie białek przez enzym pepsynę (to jest mechanizm mający poprawiać apetyt) oraz hamuje rozwój bakterii, zmniejszając możliwość wystąpienia zakażenia jelitowego i biegunki.
  • Dla zdrowych niemowląt powyżej 4 miesiąca życia, u których istnieje ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych zalecane są mleka oznaczone symbolem HA. Mieszanki typu HA (hypoantygenowe) są preparatami powstałymi na bazie mleka krowiego, w których białko zostało poddane częściowemu rozkładowi, przez co ma mniejsze właściwości alergizujące. Mieszanki HA nie nadają się do leczenia dzieci, u których wystąpiły już jakiekolwiek objawy alergii na białka mleka krowiego. Mleko HA nadaje się do profilaktycznego (zapobiegawczego) stosowania u dzieci zdrowych, ale pochodzących z rodzin obciążonych alergią.

Jeżeli twoje dziecko cierpi na alergię na białka mleka krowiego lekarz może przepisać mu, dostępne na receptę, preparaty zawierające hydrolizaty kazeiny lub hydrolizaty białek serwatkowych. Co to takiego jest? Kazeina czy białka serwatkowe są tymi rodzajami białek które najczęściej uczulają. Tak jak wszystkie białka zbudowane są z aminokwasów, większe grupy aminokwasów tworzą peptydy. Białko zhydrolizowane, czyli rozłożone na prostsze elementy (peptydy, aminokwasy), ma zdecydowanie mniejsze właściwości uczulające, niż białko całe. Natomiast pod względem składu i przyswajalności składników hydrolizat białkowy nie różni się od mleka modyfikowanego. Niestety, hydrolizaty białkowe są zdecydowanie mniej smaczne niż mleko modyfikowane. W przypadku bardzo silnej alergii lekarz może zalecić stosowanie diety elementarnej, czyli preparatów zawierających tylko czyste aminokwasy (bez peptydów). Obecnie jednak odchodzi się od tego typu preparatów, ponieważ same aminokwasy są źle wchłaniane, a co za tym idzie nie są w pełni wykorzystywane.

W zależności od objawów klinicznych, ich tolerancji oraz wieku dziecka można również brać pod uwagę leczenie preparatami sojowymi. Stosować je można również w przypadku nietolerancji laktozy. Mieszanki takie produkowane są w oparciu o niezmienione przez procesy rozkładu białka soi. Wzbogacane w metioninę i L-karnitynę, co sprawia, że tempo wzrastania odpowiada wskaźnikom stwierdzanym u niemowląt karmionych wyłącznie piersią. Jednakże, w przypadku podawania preparatów sojowych trzeba uważnie obserwować reakcje organizmu dziecka, ponieważ tutaj również często dochodzi do reakcji alergicznych.

Na rynku obecne są również preparaty na których widnieje symbol MTC. MTC, czyli średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe. Kwasy te wchłaniają się szybciej niż kwasy o dłuższych łańcuchach. Preparaty je zawierające mogą być wykorzystywane w żywieniu niemowląt z zaburzeniami wchłaniania tłuszczu, w cholestazach, przewlekłych biegunkach, mukowiscydozie, chorobach limfatycznych. Jednak zawsze stosuje się je po konsultacji z lekarzem. Stosowanie preparatów z wysoką zawartością MTC dłużej niż kilka tygodni może być niekorzystne, absolutnie nie zaleca się ich dla dzieci zdrowych. MTC posiadają mniejszą wartością energetyczną w porównaniu z kwasami długołańcuchowymi, co może prowadzić do niedoborów kalorycznych w diecie. Ponadto, zwiększony udział tłuszczów MCT w diecie dziecka może prowadzić do niedoborów niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. W dużej ilości i stosowane długotrwale mogą sprzyjać stłuszczaniu wątroby.

Proszę pamiętać o tym, aby preparaty mlekozastępcze podawać swojemu niemowlakowi zawsze po konsultacji z lekarzem.

Tabela 1. Nowy model żywienia niemowląt karmionych piersią (2007)

Wiek (miesiące)

Rodzaj pożywienia/ żywność uzupełniająca

1-6

Karmienie piersią na żądanie

Posiłki dodatkowe w 5-6 miesiącu

  • zupa - przecier jarzynowy z dodatkiem kaszy manny (2-3 g/100ml), wysokiej jakości masła lub oliwy lub oleju rzepakowego bezerukowego - 1 x dziennie

7-9

Karmienie piersią na żądanie

Posiłki uzupełniające:

  • zupa lub przecier jarzynowy z gotowanym mięsem (bez wywaru) lub rybą z kleikiem zbożowym glutenowym i z ½ żółtka co drugi dzień
  • kaszka/kleik zbożowy glutenowy lub bezglutenowy
  • sok owocowy (najlepiej przecierowy) lub przecier owocowy - maksymalnie 150 g

10

Karmienie piersią na żądanie

Posiłki uzupełniające:

  • obiad z 2 dań: zupa jarzynowa z kaszką glutenową + jarzynka z gotowanym mięsem lub rybą, ½ żółtka do potraw codziennie
  • kaszka/kleik glutenowy i bezglutenowy, niewielkie ilości pieczywa, biszkopty, sucharki
  • przecier lub sok owocowy (do 150 g)

11-12

Karmienie piersią na żądanie

Posiłki uzupełniające:
  • obiad z 2 dań: zupa jarzynowa z kaszką glutenową + jarzynka z gotowanym mięsem lub rybą, ewentualnie ziemniakami lub ryżem i całe jajko 3-4 razy w tygodniu
  • produkty zbożowe (kaszka/kleik glutenowy i bezglutenowy, pieczywo, biszkopty, sucharki) łączone z produktami mlecznymi (mleko modyfikowane, twarożek, jogurt, kefir - kilka razy w tygodniu)
  • przecier lub sok owocowy (do 150 g)

Uwagi: nowe produkty (owoce, warzywa, kasze, mięso) powinno się wprowadzać osobno i kolejno, uważnie obserwując reakcje dziecka, zaczynając od małych ilości (3-4 łyżeczki)

Tabela 2. Nowy schemat sztucznego żywienia niemowląt (2007)

Wiek (miesiące)

Liczba posiłków

i wielkości porcji1

Rodzaj posiłku

1

7 x 90-110 ml

  • mleko początkowe

2

6 x 110-130 ml

  • mleko początkowe

3

6 x 130 ml

  • mleko początkowe

4

6 x 150 ml

  • mleko początkowe

5

5 x 180 ml

  • 4 x mleko początkowe
  • 1 x zupa - przecier jarzynowy z dodatkiem wysokiej jakości masła lub oliwy lub oleju rzepakowego bezerukowego
  • skrobane jabłko lub sok (50-100 g)

6

5 x 180 ml

  • 4 x mleko początkowe
  • 1 x zupa lub przecier jarzynowy z dodatkiem z kleiku glutenowego (2-3 g kleiku/100ml) + 10 g gotowanego mięsa (bez wywaru) lub ryby
  • przecier owocowy lub sok (do 150g)

7

5x

  • 1 x 180 ml mleko następne z dodatkiem kaszki zbożowej glutenowej (2-3 g/100 ml)
  • 2 x 180 ml mleko następne z dodatkiem bezglutenowego kleiku (2-3 g/100 ml)
  • 1 x 200 ml zupa przecier jarzynowy z ½ żółtka co drugi dzień i z gotowanym mięsem lub rybą codziennie (10g)
  • 1 x 150 g kaszka na mleku następnym lub deser mleczno-owocowy
  • przecier owocowy lub sok (do 150 g)

8

5x

  • 1 x 180 ml mleko następne z dodatkiem kaszki zbożowej glutenowej (6 g/100 ml)
  • 2 x 180 ml mleko następne z dodatkiem bezglutenowego kleiku (6 g/100 ml)
  • 1 x 200 ml zupa przecier jarzynowy z ½ żółtka co drugi dzień i z gotowanym mięsem lub rybą codziennie (10-15g)
  • 1 x 150 g kaszka na mleku następnym lub deser mleczno-owocowy
  • przecier owocowy lub sok (do 150 g)

9

5x

  • 1 x 200 ml mleko następne z dodatkiem kaszki zbożowej glutenowej
  • 1 x 200 ml mleko następne z dodatkiem kaszki bezglutenowej
  • 1 x 200 ml kaszka na mleku następnym
  • 1 x 200 ml zupa przecier jarzynowy z ½ żółtka co drugi dzień i z gotowanym mięsem lub rybą codziennie (10-15g)
  • 1 x 150g owoce lub kompot lub sok + biszkopt

10

4-5x

  • 3 x 220 ml mleczny posiłek łączony z produktami zbożowymi (mleko następne, kaszki mleczne, niewielkie ilości pieczywa, biszkopty, sucharki)
  • 1 x zupka jarzynowa z kaszką glutenową1 x obiad: jarzynka z gotowanym mięsem lub rybą (15-20 g) i ½ żółtka, z dodatkiem ziemniaka lub ryżu
  • przecier owocowy, owoce kompot lub sok (do 150 g)

11-12

4-5x

  • posiłki jak w 10-tym miesiącu życia
    zmiana: cała jajo 3-4 razy w tygodniu, twarożek, kefir, jogurt - kilka razy w tygodniu

Uwagi: nowe produkty (owoce, warzywa, kasze, mięso) powinno się wprowadzać osobno i kolejno, uważnie obserwując reakcje dziecka, zaczynając od małych ilości (3-4 łyżeczki)

dr Anna Kulikowska, Doradca Żywieniowy; specjalista z zakresu dietetyki i żywienia oraz jakości surowców i produktów spożywczych.Właścicielka poradni dietetycznej online Dobrze jeść (www.dobrzejesc.com). Aktywnie promuje zdrowy styl odżywiania poprzez liczne publikacje, w tym docierające do szerokiego grona odbiorców informacje w internecie. Umiejętnie łączy  teorię z praktyką pokazując jak w oparciu o ogólnodostępne produkty spożywcze komponować dobrze zbilansowane posiłki odpowiednie dla osób w zależności od wieku, stanu zdrowia i trybu życia.
Jeśli masz pytania do naszego eksperta, pisz na adres: doradcazywieniowy // indykpol.pl
lista aktualności