Diety odchudzające

Czasy, kiedy dietetyk w swoim gabinecie miał tylko prostą wagę, centymetr oraz fałdomierz to już przeszłość. Teraz w większości poradni znajduje się analizator składu ciała. Zobaczmy, co to jest i jak działa.

Jaki jest cel przeprowadzania analizy składu ciała?

Wykonując analizę składu ciała poznajemy nie tylko naszą wagę, ale również dowiadujemy się jaką jego część stanowi tłuszcz, jak kształtują się mięśnie oraz czy organizm jest wystarczająco nawodniony. Te wszystkie (i kilka innych) wskaźniki dają dietetykowi solidne podstawy do ułożenia spersonalizowanych zaleceń dietetycznych, dzięki którym zmieni się nie tylko masa ciała pacjenta, ale również po prostu będzie on zdrowszy.

Na czym polega i jak wygląda sam pomiar?

Analizę składu ciała w gabinecie dietetyka przeważnie przeprowadza się z użyciem bioimpedancji elektrycznej (BIA). Pacjent bosymi stopami, ale w ubraniu, staje na specjalnej wadze, w dłoniach trzyma elektrody (lub też opiera ręce na uchwytach z elektrodami). Dietetyk wpisuje do analizatora dane pacjenta, takie jak: wiek, wzrost, płeć, budowa ciała. Następnie rozpoczyna się pomiar. Przez ciało badanej osoby przepływa prąd elektryczny o niskim natężeniu. Woda obecna w tkance mięśniowej jest dla prądu świetnym przewodnikiem, natomiast tkanka tłuszczowa stawia opór, czyli impedancję. Wyniki w przepływach prądu i oporze analizowane są przez oprogramowanie komputerowe, a dietetyk dostaje gotowe wskaźniki.

Istnieje również możliwość analizy składu ciała pacjenta w pozycji leżącej. Wówczas elektrody przyczepiane są bezpośrednio do jego ciała.

Czy analiza składu ciała za pomocą bioimpedancji elektrycznej jest dla każdego?

Generalnie jest to bardzo bezpieczna metoda badania, jednak istnieją osoby, które nie mogą być mu poddawane.

Analizie składu ciała z użyciem bioimpedancji elektrycznej nie mogą poddawać się osoby z rozrusznikiem serca oraz z wszczepionymi metalowymi implantami, chorzy na padaczkę oraz kobiety w ciąży.

Badania tego nie należy również przeprowadzać u kobiet, które akurat miesiączkują.

Jak przygotować się do badania?

Samo badanie nie jest skomplikowane, ale aby uzyskać wiarygodne wyniki należy się do niego odpowiednio przygotować:

• nie pijemy alkoholu na 48 godzin przed badaniem;
• nie wykonujemy intensywnego wysiłku fizycznego na 12 godzin przed badaniem;
• unikamy picia oraz jedzenia na 4 godziny przed badaniem;
• o ile to możliwe, dobrze jest nie spożywać leków moczopędnych przez 7 dni przed badaniem;
• nie smarujemy też stóp kremem na 12 godzin przed badaniem.

Omówienie wskaźników

Sprawdzenie masy ciała na zwykłej wadze nie daje nam informacji o tym, ile nasze ciało zawiera tłuszczu, ile mięśni, albo czy jest odpowiednio nawodnione. Te i kilka innych danych, uzyskamy posługując się analizą składu ciała metodą bioimpedancji elektrycznej.

Dzięki powyższemu badaniu możemy otrzymać następujące wskaźniki:

• Procent i masa tkanki tłuszczowej (PBF – Percent Body Fat, MBF – Mass of Body Fat, FAT % – różne aparaty używają różnych oznaczeń) – zgodnie z normami tkanka tłuszczowa u kobiet powinna stanowić 15-25% masy ciała, natomiast u mężczyzn 10-20% masy ciała. Im więcej tkanki tłuszczowej powyżej normy, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia takich chorób jak: cukrzyca, nadciśnienie, udar, czy zawał.

• Zawartość wisceralnej (trzewnej) tkanki tłuszczowej (visceral fat) – tkanka tłuszczowa trzewna jest to tłuszcz obecny wewnątrz jamy brzusznej. Jeżeli normy jego zawartości są przekroczone, wzrasta ryzyko wystąpienia takich chorób jak: cukrzyca typu 2, nadciśnienie, czy choroby serca. Świetnie jeżeli wskaźnik ten jest w przedziale pomiędzy 1 a 12, natomiast wartości pomiędzy 13 a 59 wskazują na przekroczenie zalecanych norm.

• Procent i masa tkanki mięśniowej (muscle mass) – nie ma tutaj norm, ale zazwyczaj przyjmuje się, że procent tkanki mięśniowej powyżej 50, dla osoby nieuprawiającej sportu intensywnie, jest bardzo dobrym wynikiem. Trzeba pamiętać, że im więcej mięśni mamy, tym lepszy jest nasz metabolizm spoczynkowy, czyli wykonując codzienne czynności, spalamy więcej kalorii.

• Masa mineralna kości (bone mass) – dane te informują nas o wadze kości w naszym organizmie oraz (do pewnego stopnia) o ich stanie w stosunku do naszego wieku i masy ciała. Na przykład w przypadku kobiet pomiędzy 20-40 lat i masie ciała 50-75 kg, masa mineralna kości powinna wynosić około 2,4 kg, natomiast dla mężczyzn, w tym samym wieku i o masie ciała 65-95 kg, masa mineralna kości powinna wynosić około 3,3 kg. Wraz z wiekiem masa mineralna kości ulega zmniejszeniu.
• Procent całkowitej wody w organizmie (TBW, Total Body Water) – powinien on mieścić się w przedziale wynoszącym dla kobiet 45-60%, a dla mężczyzn 50-65%. Lepiej żeby wartości te zbliżały się do górnej granicy przedziału.
• Wiek metaboliczny (metabolic age) – mówi nam o kondycji naszego organizmu. Jeżeli wiek metaboliczny jest wyższy niż wiek rzeczywisty, oznacza to, że powinniśmy zwiększyć aktywność fizyczną oraz zastanowić się nad naszym sposobem żywienia oraz stylem życia.
• Wskaźnik całkowitej przemiany materii (AMR) – pokazuje nam dzienną ilość kalorii, którą powinniśmy przyjmować z pożywieniem, aby utrzymać masę ciała na stałym poziomie.

Do innych wskaźników, które pojawiają się na wydrukach należą też: rodzaj budowy ciała, wskaźnik masy ciała (BMI), całkowita masa ciała, podstawowa przemiana materii (BMR), czy beztłuszczowa masa ciała (LBM).