Zdrowie i uroda

Czy akrylamid rzeczywiście jest szkodliwy?

03-08-2016

Często, w czasie wakacji, na urlopie, mamy więcej czasu, chcemy sobie zrobić przyjemność i  jemy więcej frytek, czy chipsów. Warto wiedzieć, że oprócz dodatkowych kalorii i tłuszczy typu trans, zjadamy też akrylamid. 

Wpływ akrylamidu na organizm:

W wyniku badań prowadzonych na zwierzętach oraz na kulturach komórkowych stwierdzono, że akrylamid ma działanie:

  • neurotoksyczne – w wysokich dawkach uszkadza tkankę nerwową,
  • mutagenne – czyli może zmieniać (mutować) materiał genetyczny,
  • kancerogenne – zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju nowotworu.

Już w 1994 roku Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) stwierdziła, że akrylamid jest związkiem prawdopodobnie rakotwórczym także dla ludzi. Aczkolwiek w tym czasie nie zdawano sobie jeszcze sprawy, że jest to związek występujący w żywności. Na początku akrylamid był znany tylko jako związek przemysłowy, wydawało sie, że ludzie mogą z nim mieć kontakt tylko podczas produkcji plastiku, kosmetyków, czy gum. Dopiero w 2002 roku odkryto, że akrylamid obecny jest również w żywności.

Powstawanie akrylamidu w żywności

Akrylamid powstaje w żywności o wysokiej zawartości cukru, na którą działa temperatura powyżej 120˚C.

Tworzeniu się akrylamidu sprzyja też obecność w żywności, która jest poddawana obróbce termicznej, kwasu asparaginowego oraz fruktozy.

Również, im bardziej dany produkt jest przypieczony, tym więcej w nim akrylamidu.

Występowanie akrylamidu w żywności

Skoro akrylamid dostaje sie do naszego organizmu wraz z żywnością, to w jakich rodzajach pokarmu możemy go znaleźć?

Akrylamid jest obecny w pieczonych i smażonych produktach zbożowych oraz ziemniaczanych. Akrylamid będzie obecny m.in. we frytkach, chipsach, paluszkach, herbatnikach, płatkach kukurydzianych, krakersach, prażynkach.

Jak akrylamid dostaje się do naszego organizmu?

Przede wszystkim, akrylamid dostaje sie do naszego organizmu wraz z żywnością (droga pokarmowa). Możemy go również wdychać (dym papierosowy, ale również zapachy i dym, które rozchodzą się podczas smażenia).  Rzadziej akrylamid dostaje sie do naszego organizmu przez skórę.

Jak zmniejszyć zawartość akrylamidu w naszym organizmie?

  • krócej smażyć/piec – czyli wybieramy mniej przypieczone frytki, racuchy, chleb o jaśniejszej skórce,
  • unikamy wyrobów cukierniczych w których składzie jest węglan amonu (środek spulchniający), ponieważ nasila on powstawanie akrylamidu,
  • unikamy dymienia podczas smażenia, unikamy również lokali, gdzie czuć, że coś się smaży.

Warto wiedzieć, że producenci zdaja sobie sprawę z obecności akrylamidu w żywności i starają się ją ograniczać.

dr Anna Kulikowska, Doradca Żywieniowy; specjalista z zakresu dietetyki i żywienia oraz jakości surowców i produktów spożywczych.Właścicielka poradni dietetycznej online Dobrze jeść (www.dobrzejesc.com). Aktywnie promuje zdrowy styl odżywiania poprzez liczne publikacje, w tym docierające do szerokiego grona odbiorców informacje w internecie. Umiejętnie łączy  teorię z praktyką pokazując jak w oparciu o ogólnodostępne produkty spożywcze komponować dobrze zbilansowane posiłki odpowiednie dla osób w zależności od wieku, stanu zdrowia i trybu życia.
Jeśli masz pytania do naszego eksperta, pisz na adres: doradcazywieniowy@indykpol.pl
lista aktualności