Zdrowie i uroda

Kto z nas nie lubi żelków? W ich ogromnym wyborze każdy znajdzie coś dla siebie. Czy są nie tylko pyszne, ale i zdrowe? Innymi słowy: co w żelkach siedzi?

Dlaczego żelki są sprężyste?

Swoją sprężystość żelki zawdzięczają żelatynie lub jej zamiennikom.

Żelatyna to białko pochodzenia zwierzęcego, zazwyczaj bydlęce lub wieprzowe. Pozyskuje się ją z kolagenu otrzymywanego ze skór, tkanki łącznej i kości zwierząt. Z wodą tworzy żele lub gęste roztwory. Ze względu na odzwierzęce pochodzenie weganie nie spożywają produktów na jej bazie. Producenci żelków wychodząc naprzeciw oczekiwaniom wegańskich konsumentów używają roślinnych substancji żelujących, takich jak:

• Agar ­­– E406, znany również jako agar-agar, jest to rodzaj cukru otrzymywanego z czerwonych alg. Agar jest związkiem przezroczystym i bez smaku. Produkty na jego bazie są twardsze i mniej kremowe, niż te sporządzane w oparciu o żelatynę.
• Guma arabska – E414, jest wydzieliną drzewa akacji, należy do cukrów, tworzy słabe żele, nie wpływa na smak i zapach produktu. Co ciekawe to z jej użyciem powstały pierwsze żelki jeszcze w XIX w.
• Pektyna – zalicza się je do błonnika rozpuszczalnego, występującego w owocach i warzywach. Z chemicznego punktu widzenia są cukrami. Produkty na ich bazie, w porównaniu do wyrobów żelatynowych, są bardziej sprężyste.

Czym słodzi się żelki?

Najczęściej żelki są słodzone syropem glukozowym lub syropem glukozowo-fruktozowym. Obydwa te rodzaje syropu to silnie skoncentrowane źródło cukrów. Nie tylko są substancją wysokokaloryczną, ale również posiadają wyższy indeks glikemiczny niż cukier stołowy (sacharoza) i mają negatywny wpływ na konsumentów. Zaburzają gospodarkę węglowodanową, przyczyniając się do rozwoju cukrzycy typu drugiego, jak również do otyłości i próchnicy. Producenci żelków, starając się podnieść ich walory zdrowotne, zamiast syropów cukrowych stosują ich zamienniki. Wymienić tu można:

• Aspartam – E951, syntetyczny słodzik pochodzenia białkowego. Jest on 200 razy słodszy od sacharozy, dlatego wystarczy użyć go w niewielkiej ilości aby uzyskać satysfakcjonujący poziom słodkości. Nie mogą go używać osoby chorujące na fenyloketonurię, ponieważ w organizmie człowieka jest rozkładany do fenyloalaniny i kwasu asparaginowego.
• Maltitol – E965 – to alkohol cukrowy, trochę mniej słodki od sacharozy, jako substancja pochodzenia naturalnego nie ma wyznaczonego dopuszczalnego dziennego spożycia, ale jego duże dawki mogą powodować biegunkę.

Dlaczego żelki są kolorowe i ładnie pachną?

Kolor zapewniają żelkom syntetyczne substancje barwiące, takie jak: tartrazyna (E102), żółcień cholinowa (E104), azorubina (E122). Mogą one powodować reakcje alergiczne. Spożywane w dużych ilościach mogą przyczyniać się do nadpobudliwości oraz zaburzeń koncentracji u dzieci.

Żelki swój kuszący zapach zawdzięczają aromatom naturalnym oraz tańszym sztucznym. Jedne i drugie można spożywać bez obaw.

Czy żelki są zdrowe?

Żelki należą do żywności wysokoprzetworzonej, bogatej w cukry i jako takie trudno je uznać za zdrowe. Oczywiście zjedzenie kilku od czas do czasu nikomu nie zaszkodzi, ale jak zawsze należy zachować w tym umiar.

Czy witaminowe żelki są zdrowe?

Dzieci chętnie przyjmują witaminy ukryte w żelkach. Trzeba jednak pamiętać, że to rozwiązanie ma pewne wady. Jedząc żelki, dzieci jedzą cukier, przyzwyczajając się do kojarzenia słodkiego smaku z czymś zdrowym, dostarczając sobie dodatkowych kalorii i ponosząc konsekwencje zdrowotne związane z wysokim spożyciem cukru. W żelkach jest mniej witamin niż w tabletkach, czy kapsułkach. Poza tym witamin nie można jeść w nieograniczonych ilościach (tak jak najchętniej wcina się żelki), bo mogą wtedy zadziałać szkodliwie.