Zdrowie i uroda

Hipertonik, izotonik, hipotonik – czyli nawadnianie sportowca

20-08-2021

Istnieją trzy grupy napojów dla sportowców. Są to płyny: hipertoniczne, izotoniczne, hipotoniczne. Warto wiedzieć, czym się różnią, żeby jak najlepiej skorzystać z ich właściwości.

Napoje hipertoniczne:

  • uzupełniają składniki tracone podczas wysiłku;
  • ich osmolalność przekracza 330 mOsm/L i jest większa niż osmolalność płynów ustrojowych w organizmie człowieka. Zawierają też ponad 10% węglowodanów. To powoduje, że wchłaniają się wolniej niż woda;
  • należą do nich: soki owocowe i warzywne, mocno słodzone napoje, żele dla sportowców;
  • podawane w trakcie intensywnego wysiłku mogą spowodować nudności, wymioty i inne zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
  • najlepiej jest podawać je po ciężkim wysiłku fizycznym, w tzw. oknie węglowodanowym, jednak nie powinno to być regułą, gdyż brakuje w nich białka; stąd mimo wszystko lepszym posiłkiem po treningu będzie koktajl z mleka, twarogu, owoców i płatków owsianych, niż sam sok owocowy lub warzywny.

Napoje izotoniczne:

  • będą doskonałe dla wysiłku o dużej intensywności, krótszego niż 60 minut lub o intensywności umiarkowanej, dłuższej niż 60 minut;
  • mają osmolalność podobną do osmolalności płynów ustrojowych, czyli pomiędzy 270 a 330 mOsm/L, zatem wchłaniają się szybciej niż woda;
  • zawartość węglowodanów w nich obecnych mieści się w przedziale pomiędzy 6 a 10%;
  • podczas wysiłku dobrze uzupełniają pojawiające się w organizmie niedobory wody, elektrolitów i witamin. Dzięki nim w mniejszym stopniu są naruszane zapasy glikogenu;
  • do wyboru mamy kupne napoje izotoniczne, możemy też sporządzić domowy izotonik*;
  • zaleca się, żeby napój izotoniczny pity był tylko lekko schłodzony, a nie zimny, zatem jego temperatura powinna wynosić pomiędzy 15 a 21°C. Lekkie schłodzenie będzie korzystne, bo ułatwia wchłanianie, dzięki czemu szybciej gasi pragnienie i obniża temperaturę ciała.

Napoje hipotoniczne:

  • są najlepsze przy wysiłku trwającym krócej niż 60 minut, o niskiej lub umiarkowanej intensywności;
  • ich osmolalność mieści się pomiędzy 200 a 250 mOsm/L;
  • zawierają od 5 do 7% węglowodanów (bardziej restrykcyjne źródła podają zawartość węglowodanów nie przekraczającą 4%). Stąd bardzo szybko się wchłaniają i łatwo gaszą pragnienie;
  • nasilają diurezę oraz niewystarczająco uzupełniają sód tracony z potem.

*Najprostszy domowy izotonik

Bardzo łatwo jest przyrządzić domowy izotonik. Wystarczy wymieszać razem następujące składniki: 1,5 l wody, 3 łyżki miodu, ½ łyżeczki soli kuchennej, kilka kropli soku z cytryny.

dr Anna Kulikowska, Doradca Żywieniowy; specjalista z zakresu dietetyki i żywienia oraz jakości surowców i produktów spożywczych. Aktywnie promuje zdrowy styl odżywiania poprzez liczne publikacje, w tym docierające do szerokiego grona odbiorców informacje w internecie. Umiejętnie łączy  teorię z praktyką pokazując jak w oparciu o ogólnodostępne produkty spożywcze komponować dobrze zbilansowane posiłki odpowiednie dla osób w zależności od wieku, stanu zdrowia i trybu życia.
Jeśli masz pytania do naszego eksperta, pisz na adres: doradcazywieniowy // indykpol.pl
lista aktualności