Zdrowie i uroda

Trudno świadomie i zdrowo się odżywiać bez umiejętności czytania etykiet znajdujących się na produktach spożywczych. Większość z nas zauważa chwytliwe hasła z przodu produktu, ale już mało kto zagląda na tył i przygląda się dajmy na to składowi produktu. A można się z niego dowiedzieć wielu ciekawych rzeczy, np. jogurt o obniżonej zawartości tłuszczu może dostarczyć całkiem sporo kalorii, bo ma dużo cukru…

 Informacje, które muszą być na opakowaniu produktu spożywczego:

• nazwa produktu spożywczego;
• skład – wymienia się tutaj wszystkie składniki, które były użyte w produkcji. Pierwszy jest wymieniany składnik, którego w produkcie jest najwięcej; im dalsze miejsce zajmuje dany składnik, tym go mniej w produkcie;

Np. cukierki z witaminami –skład: syrop glukozowy, cukier, kolejnych 8 związków chemicznych i wreszcie zaczynają się witaminy; oznacza to, że jednak głównym składnikiem produktu są cukry (w najgorszej postaci, bo szybko przyswajalne), a witaminy które są reklamowane na opakowaniu znajdują się w produkcie w niewielkiej ilości.

Dodać należy, że wykazu składników nie trzeba podawać w przypadku produktów spożywczych jednoskładnikowych, jak np. kasza gryczana, ryż.

• termin przydatności do spożycia – czyli data, po upływie której dana żywność nie powinna być spożywana;
• waga netto lub liczba sztuk – waga netto jest to waga samego produktu spożywczego;

Np. na puszce brzoskwiń podana jest waga brutto, która oznacza wagę brzoskwiń razem z zalewą i waga netto, która oznacza rzeczywistą masę samych owoców.

•  wartość odżywcza - ta informacja jest dobrowolna, producent nie musi jej podawać. Oznacza ilość wybranych składników pokarmowych (przeważnie białek, tłuszczów, węglowodanów, błonnika pokarmowego) i kaloryczność w 100 g produktu. Czasem producent podaje również wartość odżywczą jednej porcji, która może wynosić np. 75 g albo 150 g. Ważne żeby zwrócić uwagę do jakiej wielkości porcji odnosi się podawana wartość odżywcza.

Np. jedna kromka chlebka chrupkiego waży ok. 7-8 g, co dostarcza 25 kcal, ale już 100 g takiego chlebka to 360 kcal.

• dane producenta lub podmiotu wprowadzającego produkt do handlu;
• sposób przygotowania lub stosowania – w przypadku, gdy brak tej informacji mógłby spowodować niewłaściwe postępowanie z produktem;
• warunki przechowywania – stosowana dla produktów nietrwałych bądź kiedy jakość produktu zależy od warunków przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej – ten numer pozwala dotrzeć do reszty żywności wyprodukowanej w tym samym okresie i warunkach.

Warto wiedzieć

• Dodatki do żywności mogą być podane w formie skrótów oznaczonych literą E i liczbą:

E100–E199 to barwniki,

E200–E299 to konserwanty i regulatory kwasowości,

E300–E399 to przeciwutleniacze,

E400–E499 to emulgatory, środki spulchniające, żelujące itp.,

E500–E599 to środki pomocnicze,

E600–E699 to wzmacniacze smaku,

E900–E999 to środki słodzące, nabłyszczające i inne,

E1000–E1999 to stabilizatory, konserwanty, zagęstniki i inne.

Np.E-621 oznacza glutaminian sodu; a E-951 to aspartam.

• Jeżeli na oleju roślinnym jest napisane „bez cholesterolu” – to prawda, ale żaden olej roślinny  nie zawiera cholesterolu, zatem ten z fajnym hasłem, nie różni się pod tym względem od innych;
• Jogurt „bez konserwantów” – jogurty generalnie nie mogą być utrwalane konserwantami chemicznymi;
• Używanie nazwy „owocowy”, podczas gdy w produkcie nie ma owoców, a jedynie są aromaty owocowe;
• Nazwa „masełko” nie jest jednoznaczna z „masłem”.

• GDA – Wskazane Dzienne Spożycie

Np. 100 g produktu dostarcza 110 kcal, co stanowi 6% GDA osoby dorosłej. GDA mów nam ile czego powinniśmy dostarczyć do organizmu w ciągu dnia. W tym przypadku powinniśmy dostarczyć naszemu organizmowi ok. 1800 kcal w ciągu doby i zjedzenie 100 g tego produktu pokryje 6% naszego zapotrzebowania na kalorie w ciągu dnia.

Trzeba wiedzieć, że GDA jest to wartość uśredniona liczona dla statystycznej dorosłej kobiety.

dr Anna Kulikowska, Doradca Żywieniowy; specjalista z zakresu dietetyki i żywienia oraz jakości surowców i produktów spożywczych. Aktywnie promuje zdrowy styl odżywiania poprzez liczne publikacje, w tym docierające do szerokiego grona odbiorców informacje w internecie. Umiejętnie łączy teorię z praktyką pokazując jak w oparciu o ogólnodostępne produkty spożywcze komponować dobrze zbilansowane posiłki odpowiednie dla osób w zależności od wieku, stanu zdrowia i trybu życia.

Jeśli masz pytania do naszego eksperta, pisz na adres: doradcazywieniowy@indykpol.pl