Zdrowie i uroda

Zajadamy się makaronem tak jak Włosi, jemy ryż jak Chińczycy, a nasza swojska kasza gryczana wydaje się być trochę zapomniana - niesłusznie. Niepozorne, brązowe ziarenka kryją w sobie sporo cennych właściwości...

Kaszę gryczaną otrzymuje się z rośliny o nazwie gryka. Gryka pod względem botanicznym różni się od zbóż takich jak pszenica, jęczmień, czy żyto. Stąd kasza gryczana wyróżnia się na tle pozostałych kasz.

Warto wiedzieć, że... kasza gryczana jest produktem bezglutenowym, czyli może znaleźć się w diecie osób cierpiących na celiakię (nietolerancję glutenu). Niestety z czystej mąki gryczanej właściwie nie można upiec chleba, ze względu na brak glutenu (ciasto nie wyrasta, jest bardzo ciężkie), stąd orzeszki gryki przeznacza się przede wszystkim na kasze.

Nasiona gryki charakteryzują się wysoką zawartością białka. Uważa się, że jego wartość biologiczna (czyli innymi słowy przydatność dla naszego organizmu) jest wyższa niż wartość białka pochodzącego z pszenicy (kasza manna), czy jęczmienia (kasze typu pęczak i perłowa).

Wśród składników mineralnych obecnych w kaszy gryczanej wymienić należy:

• potas - usuwa nadmiar wody z organizmu, jest niezbędny do zachowania odpowiedniej kurczliwości mięśni,
• magnez - działa przeciwstresowo, spowalnia procesy starzenia, odpowiada za kurczliwość mięśni,
• żelazo - składnik konieczny do transportu tlenu w organizmie,
• miedź - uczestniczy w produkcji czerwonych krwinek oraz tkanki kostnej,
• chrom - odgrywa rolę w przemianach glukozy w organizmie,
• kobalt - wpływa hamująco na rozwój nowotworów,
• cynk - bierze udział w tworzeniu czerwonych krwinek.

Orzeszki gryczane są źródłem witamin:

• z grupy B - uczestniczą w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, reakcjach odpornościowych, odpowiadają za dobry stan skóry i włosów
• niacyny (witamina PP) - usuwa nadmiar cholesterolu z tętnic, uczestniczy w prawidłowym funkcjonowaniu mózgu
• tokoferolu (witamina E) - chroni organizm przed działaniem wolnych rodników

Co więcej w orzeszkach  gryki są też obecne flawonoidy rutyna i izowiteksyna, będące przeciwutleniaczami - im kasza jaśniejsza tym tych związków jest w niej więcej.

Kasze gryczane mogą się różnić między sobą kolorem, czyli stopniem „palenia", czy „prażenia". Mają barwę od jasno- do ciemnobrązowej. Zdecydowanie zdrowsza jest kasza jaśniejsza, czyli nieprażona (niepalona).

Jak gotować kaszę?

Oczywiście zawsze można ugotować kaszę w torebce, ale prawdziwi smakosze wybierają tradycyjny sposób gotowania kaszy gryczanej. Kaszę gotujemy w rondlu (najlepiej możliwie płaskim o grubym dnie). Przebrane ziarna wsypujemy do osolonego wrzątku (2 szklanki wody na 1 szklankę kaszy). Gotujemy pod przykryciem, aż kasza wchłonie wodę, przenosimy rondel w ciepłe miejsce (piekarnik albo przykrywamy kocem), żeby kasza doszła. Kaszę gryczaną można też gotować w wywarze z grzybów albo rosole.

dr Anna Kulikowska, Doradca Żywieniowy; specjalista z zakresu dietetyki i żywienia oraz jakości surowców i produktów spożywczych. Aktywnie promuje zdrowy styl odżywiania poprzez liczne publikacje, w tym docierające do szerokiego grona odbiorców informacje w internecie. Umiejętnie łączy  teorię z praktyką pokazując jak w oparciu o ogólnodostępne produkty spożywcze komponować dobrze zbilansowane posiłki odpowiednie dla osób w zależności od wieku, stanu zdrowia i trybu życia.

Jeśli masz pytania do naszego eksperta, pisz na adres: doradcazywieniowy@indykpol.pl