Zdrowie i uroda

Owoce morza stanowią ciekawe urozmaicenie naszej diety. Od czasu do czasu mogą stanowić alternatywę dla dań rybnych. Zwłaszcza w okresie wakacji dajmy się porwać przygodzie i spróbujmy nowych nieznanych smaków...

• Kalmary to mięczaki bardzo popularne w kuchni greckiej, hiszpańskiej i portugalskiej. Najczęściej możemy kupić kalmary oczyszczone i mrożone w całości lub pokrojone w pierścienie. Można je smażyć w głębokim tłuszczu, upiec na ruszcie lub ugotować z nich zupę. Kalmary po obróbce termicznej często stają się gumowate i przez to niesmaczne, żeby tego uniknąć należy gotować je bardzo krótko.
• Ośmiornice kupujemy najczęściej mrożone, bądź solo, bądź w mieszankach z innymi owocami morza. Ich przygotowanie może wydawać się nieco skomplikowane, ale zawsze warto próbować. Jeżeli ośmiornica nie jest oczyszczona, musimy to zrobić sami, usuwamy z niej wszystko co nie jest jadalnym mięsem (odbyt, otwór gębowy, oczy, wnętrzności, ssawki, końce macek). Następnie ośmiornicę należy zbić. Innymi słowy okładamy ja tłuczkiem, podobnie jak schabowe, operacja ta ma na celu zmiękczenie mięsa. Ośmiornice dusimy długo, czasem nawet ponad 2 godziny, miękkość mięsa sprawdzamy ostrym widelcem, powinien w nie wchodzić bez problemu.
• Mątwy dla laika mogą pomylić się z ośmiornicami, jednak te pierwsze mają 10 ramion, podczas gdy drugie, jak sama nazwa wskazuj, tylko osiem. Mątwę można kupić w postaci mrożonej, świeżej lub też marynowanej. Jemy ją po wcześniejszym oczyszczeniu z zewnętrznej, przypominającej galaretkę, błonki oraz po wypatroszeniu. Przed pieczeniem rozbijamy włókna mięsa, podobnie jak u ośmiornicy. Gotujemy bezpośrednio przed podaniem.
• Krab może występować w różnych rozmiarach, począwszy od małych 10-centymetrowych krabików, a skończywszy na ogromnym, wyśmienitym krabie królewskim. Podczas gotowania pancerz kraba zmienia kolor z szaroburego na czerwony. Natomiast mięso jest ciemne w pancerzu i białe w kleszczach. Mięso kraba jest wykorzystywane do sporządzania zup, sosów oraz sałatek. Po ugotowaniu całego kraba, odrywa się odnóża i kleszcze, a mięso można wyjąć łyżką. Kleszcze rozbijamy młotkiem. Ciekawym sposobem na podanie sałatki jest umieszczenie jej w skorupie kraba. I jeszcze słów kilka o tzw. paluszkach krabowych. Niestety, z krabem mają one niewiele wspólnego. Produkuje się je z białej ryby, przeważnie mintaja i dodaje barwnik, zabarwiający je na czerwono. Czasem to do takiego produktu dodawany jest ekstrakt z kraba.
• Krewetki różnią się między sobą rozmiarami. Najtańsze i najmniejsze (3-6 cm) są krewetki szare (po ugotowaniu zmieniają kolor na pomaraczoworóżowy). Krewetki czerwone są dłuższe, mają od 6-7 cm. Największe są krewetki tygrysie, osiągają nawet 20 cm długości. Krewetki można jeść na gorąco albo zimno. Gotuje się je na wodzie lub parze, dusi, smaży lub piecze. Można je użyć do zupy, makaronów, sałatek. Mogą również stanowić danie samo w sobie, podane z masełkiem i czosnkiem.
• Homary uznawane są za danie dla arystokratów, ponieważ mają delikatne, chude mięso. Za najsmaczniejsze uchodzą homary ważące 1 kg. Homara można gotować, piec, dusić. Podaje się go przeciętego na pół, wzdłuż korpusu. Jeżeli szczypce homara nie zostały wcześniej rozłupane, palcami odrywamy je od pancerza, rozgniatamy przy użyciu kleszczy i za pomocą specjalnego widelca tzw. kolca (nie jemy nim) wybieramy mięso.
• Langusta jest podobna do homara, ale nie ma kleszczy. Może ważyć aż 8 kg, ale najsmaczniejsze są osobniki o wadze do 2 kg. Jemy mięso pochodzące z części ogonowej. Przyrządza się ją i podaje tak jak homara.

Owoce morza można odnaleźć w wielu kuchniach świata. Za narodowe danie Anglików, obok ryby z frytkami uważa się koktajl z krewetek, czyli „prawn cocktail". Z kolei w kuchni greckiej popularne są potrawy z ośmiornic (np. grillowana ośmiornica „oktapodi sta karvuna" i kalmarów (smażone kalmary z sosem rybnym lub warzywnym „kalamaria"). We Włoszech powinno się spróbować makaronów z owocami morza („spaghetti con frutti di mare"). Ciekawostką jest czarny makaron barwiony atramentem z mątwy („spaghetti al nero di sepia"). Słynna jest hiszpańska paella z owocami morza (czyli specjalnie przyrządzany ryż z owocami morza). Będąc w Hiszpanii warto też spróbować rewelacyjnych „gambas al ajillo", czyli krewetek z czosnkiem, oliwą i nacią pietruszki, „chopitos", czyli smażonych, małych ośmiorniczek oraz „calamares a la Romana", czyli kalmarów w cieście smażonych w głębokim tłuszczu. Francuzi uważają się za specjalistów od homarów; znane są gęsta kremowa zupa z homara o nazwie „bisque" oraz „homard thermidor", gdzie mięso homara łączone jest z sosem beszamelowym, serem i brandy.

W Polsce co prawda owoce morza nie występują naturalnie, ale w naszej tradycyjnej kuchni mamy ich godny odpowiednik - raka, który początkowo stanowił pokarm pospólstwa, ale ostatecznie trafił i na stoły wielmożów. Obecnie coraz rzadziej można go spotkać, żyje bowiem tylko w czystych akwenach wodnych.

Tab. Mały słownik owoców morza

dr Anna Kulikowska, Doradca Żywieniowy; specjalista z zakresu dietetyki i żywienia oraz jakości surowców i produktów spożywczych. Aktywnie promuje zdrowy styl odżywiania poprzez liczne publikacje, w tym docierające do szerokiego grona odbiorców informacje w internecie. Umiejętnie łączy teorię z praktyką pokazując jak w oparciu o ogólnodostępne produkty spożywcze komponować dobrze zbilansowane posiłki odpowiednie dla osób w zależności od wieku, stanu zdrowia i trybu życia.

Jeśli masz pytania do naszego eksperta, pisz na adres: doradcazywieniowy@indykpol.pl