Zdrowie i uroda

Dieta bezglutenowa jest modna, ale czy faktycznie jest zdrowa, a przede wszystkim czy jest konieczna? Czy to prawda, że pszenica tuczy i że jej genetyczne modyfikacje doprowadziły do tego, że uzależnia jak narkotyk?

O co chodzi z glutenem?

Część populacji nie powinna jeść zbóż zawierających gluten. Dotyczy to osób cierpiących na celiakię, nadwrażliwość lub alergię na gluten oraz osób chorujących na zespół jelita wrażliwego. 

Jednak, kiedy nie cierpimy na którąś z wymienionych chorób, nie ma potrzeby eliminowania z diety produktów zawierających gluten, wykluczamy bowiem wówczas z naszego jadłospisu bardzo wiele produktów spożywczych, a tym samym zmniejszamy prawdopodobieństwo pokrycia zapotrzebowania na witaminy i składniki mineralne, takie jak na przykład witaminy z grupy B.

Oczywiście, dieta bezglutenowa może być dietą pełnowartościową, ale musi być prowadzona z rozsądkiem, nie wystarczy tylko wyrzucić z jadłospisu produkty zawierające gluten, ale trzeba na ich miejsce wprowadzić ich bezglutenowe odpowiedniki. Nie najlepszym pomysłem jest również kupowanie bezglutenowych „gotowców”, ponieważ zamiast glutenu mogą zawierać całkiem sporo polepszaczy i poprawiaczy smaku. Jeżeli decydujemy się na dietę bezglutenową, większość żywności należy przygotowywać samodzielnie, od podstaw. 

Dieta wykluczająca gluten wymaga od nas sporej dawki wiedzy. Trzeba mieć świadomość, że musimy odstawić na przykład piwo, albo kawę zbożową.

Żywność bezglutenowa jest również często droższa.

Podsumowując, dieta bezglutenowa może być dietą dobrze zbilansowana i zdrową, ale wymaga od nas dużej wiedzy, sporego zaangażowania w przygotowanie posiłków oraz pewnych nakładów finansowych. Faktycznie, po odstawieniu glutenu i spełnieniu powyższych założeń możemy poczuć się lepiej i bardziej zdrowo. Jednak niekoniecznie musi to być związane z eliminacją glutenu z diety, a przyczyną może być bardziej świadome żywienie.

Czy tyjemy od pszennych bułeczek?

Sama pszenica nie jest przyczyną otyłości. Natomiast nadmierne spożycie pszennych bułeczek już tak. Jeżeli codziennie zjemy dwie kromki tzw. białego pieczywa, na pewno od nich nie przytyjemy. Jeżeli zjemy sześć kromek, prawdopodobieństwo przybrania na wadze wzrasta.

Słynna antypszeniczna dieta  dr Davisa stała się tak popularna, ponieważ niosła prosty przekaz: to nie wasza wina, że tyjecie, winna jest pszenica; wykluczcie z diety pszenicę, a schudniecie. Niestety, nie ma żadnych badań dowodzących, że pszenica sama w sobie tuczy. Natomiast są liczne badania mówiące, iż nadmiar kalorii dostarczanych z dietą, prowadzi do nadwagi i otyłości.

Czy pszenica uzależnia?

Zdaniem przeciwników pszenicy – pszenica, którą jemy obecnie, jest genetycznie modyfikowana, co doprowadziło do obecności w niej nienaturalnego białka – gliadyny. Gliadyna teoretycznie może się wiązać z receptorami opioidowymi w mózgu i u większości ludzi mogłaby w ten sposób powodować uzależnienie oraz pobudzać apetyt, co miałoby sie przyczyniać do jedzenia około 440 kcal więcej w ciągu dnia.

Faktem jest, że gliadyna jest obecna we wszystkich gatunkach pszenicy, co więcej, niektóre starożytne odmiany pszenicy, jak na przykład kamut, zawierają nawet więcej gliadyny niż gatunki współczesne. Najważniejsze jednak, że związki gliadyny nie wydostają się z jelit do krwiobiegu, nie ma więc możliwości, żeby dotarły do mózgu i wspomnianych receptorów opioidowych. Podsumowując, pszenica nie jest współczesnym narkotykiem i nie uzależnia.

Podczas pisania powyższego tekstu korzystałam z następujących artykułów:

1. Brouns F.J.P.H., van Buul V.J., Shewry P.R.: Doest wheat make us fat and sick; Journal of Cereal Science, 58, 2013, 209-215.
2. Jones J.: Wheat belly - an analysis of selected statements and basic theses from the book; Cereal Foods, 57(4), 2012, 177-189.