Zdrowie i uroda

To chyba najpopularniejsza przyprawa świata. Trudno sobie wyobrazić gotowanie bez niej. Jednocześnie lekarze i dietetycy coraz częściej mówią żeby „nie solić”. Co powinniśmy wiedzieć o soli?

Co to jest sól?

Głównym składnikiem soli kuchennej jest chlorek sodu (NaCl), oprócz niego sól kuchenna może zawierać też pierwiastki takie jak: mangan, potas, cynk, żelazo, magnez. Składnikiem, przez który sól może być szkodliwa, jest sód. Uściślijmy, problem nie leży w samej soli, czy nawet sodzie, a w zbyt dużym ich spożyciu. Nadmiar sodu w diecie prowadzi do przewlekłego zatrucia organizmu i zatrzymania wody w organizmie (opuchlizna). Skutkami tego mogą być zawał serca, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia pracy nerek, choroby nowotworowe, czy osteoporoza.

Ile soli potrzebujemy?

Powinniśmy jeść nie więcej niż 5 g soli dziennie, co odpowiada 1 niepełnej łyżeczce. Ważne jest, a często o tym zapominamy, że zalecane 5 g obejmuje zarówno nasze samodzielne  dosalanie, jak i sól już obecną w produktach spożywczych. Tymczasem statystyczny Polak spożywa 12-15 g soli w ciągu dnia, a więc 2-3 razy więcej niż zalecają dietetycy.

Warto czytać etykiety na produkcie spożywczym, aby przekonać się ile soli on zawiera. Producenci przeważnie podają zawartość sodu – po przemnożeniu ilości sodu przez 2,5 teoretycznie uzyskamy zawartość soli. Jeżeli dany produkt zawiera na przykład 850 g sodu, oznacza to że dodano doń 1700 mg soli. Napisałam teoretycznie, ponieważ sód w produkcie może pochodzić nie tylko z soli kuchennej, ale również na przykład z glutaminianu sodu.

Najlepiej jest wybierać żywność o niskiej zawartości sodu, czyli taką, która zawiera go mniej niż 120 mg w 100 g produktu. 

Jak ograniczyć ilość soli w diecie?

• powoli odzwyczajaj się od słonego smaku, zmniejszając ilość soli w domowych potrawach;
• zamiast soli stosuj świeże zioła jak: bazylia, tymianek, oregano;
• płucz produkty z puszek (na przykład fasolę), w ich zalewie jest zbędna sól;
• ogranicz produkty, które są bogate w sól (albo glutaminian sodu), na przykład: chipsy, białe pieczywo, produkty wędzone, paluszki, itp.
• nie używaj gotowych mieszanek przypraw;
• możesz używać soli sodowo-potasowej, która zawiera mniej sodu.

Rodzaje soli

Najogólniej sól można podzielić na kamienną (wydobywaną pod ziemią) oraz morską (odparowywaną z wody morskiej). Warto wiedzieć, że sól morska zawiera mniej chlorku sodu, a więcej innych składników mineralnych.

Na świecie istnieje kilka rejonów, które szczycą się tym, że wydobywana w nich sól posiada unikatowe cechy:

• sól morskafleur de sel– pochodzi z Francji, charakteryzuje się delikatną i chrupiącą konsystencją. Znawcy określają ją kawiorem pośród soli;
• hawajska czerwona sólalaea– ma pochodzenie wulkaniczne i ziemisty smak, jest bogata w składniki mineralne;
• sól czarnakala namak– pochodzi z Indii, ma lekko siarkowy posmak;
• sól morska z Maldon w Anglii – uważa się, że jest to sól wysokiej jakości, zawierającą magnez i wapń.

Ważne jest, abyśmy kupując sól spojrzeli czy w jej składzie nie znajduje się E536, czyli żelazocyjanek potasu, stosowany jako substancja zapobiegająca zbrylaniu. Nie jest on szczególnie korzystny dla naszego zdrowia.

dr Anna Kulikowska, Doradca Żywieniowy; specjalista z zakresu dietetyki i żywienia oraz jakości surowców i produktów spożywczych.Właścicielka poradni dietetycznej online Dobrze jeść (www.dobrzejesc.com). Aktywnie promuje zdrowy styl odżywiania poprzez liczne publikacje, w tym docierające do szerokiego grona odbiorców informacje w internecie. Umiejętnie łączy  teorię z praktyką pokazując jak w oparciu o ogólnodostępne produkty spożywcze komponować dobrze zbilansowane posiłki odpowiednie dla osób w zależności od wieku, stanu zdrowia i trybu życia.

Jeśli masz pytania do naszego eksperta, pisz na adres: doradcazywieniowy@indykpol.pl