Zdrowie i uroda

Witamina B₁₂ jest bardzo ważna dla naszego organizmu. Niestety stosunkowo często dochodzi do jej niedoborów. Przeczytaj, dlaczego tak się dzieje.

Witamina B₁₂ – rola w organizmie

Witamina B₁₂:

• uczestniczy w produkcji czerwonych krwinek;
• jest obecna podczas tworzenia DNA i RNA;
• bierze udział w prawidłowej pracy układu nerwowego;
• odpowiada za przemiany kwasu foliowego do jego aktywnej biologicznie (a tym samym użytecznej dla nas) postaci;
• uczestniczy w przemianach tłuszczów i cukrów.

Witamina B₁₂ – niedobory

Niedobory witaminy B₁₂ mogą doprowadzić do rozwoju niedokrwistości (anemii megablastycznej) oraz do zaburzeń w pracy układu nerwowego.

Wśród objawów mogących świadczyć o niedoborze tej witaminy wymienić należy: osłabienie, zaburzenia widzenia, nadmierne chudnięcie, drętwienie kończyn, zawroty głowy, szybkie męnie się, słabe mięśnie, czerwony i obolały język, zaburzenia pamięci, pogorszenie się nastroju.

Witamina B₁₂ – źródła

Witamina B₁₂ nie występuje w aktywnej formie w żadnych produktach pochodzenia roślinnego. Naturalnymi źródłami tej witaminy jest żywność pochodzenia zwierzęcego. Szczególnie bogate w nią są: wątróbka, kurczak, indyk, wołowina, jaja. Celowo dodaje się ją również do żywności wzbogacanej, stąd może być obecna w napojach roślinnych, czy płatkach śniadaniowych.

Czasem można się spotkać ze stwierdzeniem, że witamina B₁₂ występuje w żywności niezwierzęcej, takiej jak: grzyby, glony, spirulina, pędy bambusa. Jednak wszystkie te produkty zawierają tzw. analogi witaminy B₁₂, czyli jej nieaktywne biologicznie formy, które nam, ludziom, nic nie dają.

Istnieje również grupa produktów fermentowanych, takich jak m.in. tempeh, czy tajski sos rybny, w których znajdują się niewielkie ilości witaminy B₁₂, wyprodukowane przez bakterie prowadzące fermentację. Niestety stopień wchłaniania tej witaminy z tego typu produktów budzi wiele wątpliwości. Stąd nie mogą być one uznane za znaczące źródło witaminy B₁₂ w diecie.

Witamina B₁₂ – dlaczego dochodzi do jej niedoborów

Niedobór witaminy B₁₂ dotyczy przede wszystkim osób powyżej 60. r.ż. oraz pozostających na diecie wegetariańskiej. Początkowo można nawet nie zauważyć, że ten niedobór zaczyna występować, ponieważ nasz organizm ma zdolność magazynowania pewnych ilości tej witaminy w wątrobie. Szacuje się, że jej zapasy przy wcześniejszej wystarczającej ilości witaminy B₁₂ w diecie, starczą na około 4 lata. Potem objawy niedoborów zaczynają się nasilać.

Najczęstszą przyczyną niedoborów witaminy B₁₂, do których dochodzi nawet przy właściwej ilości tej witaminy w pokarmie, jest zespół złego wchłaniania. Występuje on m.in. w przypadku zbyt małej ilości kwasu solnego wydzielanego w żołądku, do której może dojść m.in. w wyniku przyjmowania leków ograniczających wydzielanie tego kwasu. Co ważne, również z wiekiem nasz organizm produkuje mniej kwasu solnego, stąd osoby starsze są szczególnie narażone na niedobory tej witaminy.

Ponadto wśród przyczyn niedoborów witaminy B₁₂ wymienić można czynniki wrodzone, zapalenie błony śluzowej żołądka, chorobę Leśniowskiego-Crohna, weganizm lub wegetarianizm oraz alkoholizm.

Osoby pozostające na dobrze zbilansowanej diecie roślinnej mogą uniknąć niedoborów witaminy B₁₂, o ile stosują jej suplementację.

American Institute of Medicine suplementację taką zaleca również osobom już po 50. r.ż.

Wśród związków obecnych w pokarmie, a ograniczających przyswajalność witaminy B₁₂ wymienić należy błonnik pokarmowy.

Ponadto niedobory wybranych składników pokarmowych mogą sprzyjać niedoborom witaminy B₁₂. Wymienić tu należy niski poziom żelaza i wapnia.