Zdrowie i uroda

Kiedy byłam nastolatką nie mogłam zrozumieć, jak to możliwe, że mokre pranie schnie na mrozie. Dopiero podczas studiów zrozumiałam ten fenomen albowiem zjawisko, dzięki któremu pranie schnie, wykorzystywane jest również przy produkcji żywności.

Mowa tu o procesie liofilizacji (czyli suszenia sublimacyjnego), podczas którego woda jest usuwana z produktu zamrożonego. Czyli woda w produkcie najpierw zamarza, a następnie szybciutko przechodzi w parę i ucieka, pominięty zostaje stan ciekły.

Żywność liofilizowaną wymyślili Amerykanie już w 1938 roku, była to liofilizowana kawa. Produkcja tego typu żywności została rozwinięta na potrzeby wojska podczas II wojny światowej, a następnie pracę nad nią podjęły laboratoria NASA. Obecnie produkty liofilizowane stanowią podstawę wyżywienia podczas ekstremalnych wypraw (na przykład wspinaczek górskich). Jednak i my na co dzień sięgamy po żywność liofilizowaną.

Liofilizacja to najdelikatniejszy rodzaj suszenia żywności, w najmniejszym stopniu wpływa on na wartość odżywczą suszonego produktu. Najczęściej liofilizowane są owoce i warzywa m.in.: truskawki, wiśnie, kiwi, maliny, natka pietruszki, seler. Takie susze stanowią swego rodzaju bombę „witaminowo-minerałową”, albowiem zostaje z nich usunięta woda, a obecne w nich składniki odżywcze ulegają zagęszczeniu (jest ich więcej na jednostkę objętości w porównaniu do świeżego produktu). Pamiętajmy jednak, że jednocześnie mogą to być „bomby energetyczne” (zwłaszcza jeżeli chodzi o owoce), albowiem liofilizacja powoduje, że w 100 g produktu suszonego jest zdecydowanie więcej cukru niż w 100 g produktu świeżego.

Jeżeli liofilizacji poddamy produkty wysokobiałkowe otrzymamy tzw. koncentraty białkowe, które mogą być używane przez sportowców w okresie intensywnego treningu. Z kolei liofilizowane owoce, jako źródło dużej ilości łatwoprzyswajalnych cukrów, stanowią doskonałą przegryzkę bezpośrednio po treningu, kiedy trzeba szybko uzupełnić niedobory cukru w organizmie.

Warto również wiedzieć, że liofilizacja jest procesem dosyć korzystnym  dla zachowania witaminy C, witaminy B1oraz niektórych barwników, czyli związków które ulegają rozkładowi podczas tradycyjnego suszenia.

Produkty liofilizowane bardzo szybko wchłaniają wodę (a więc i wilgoć z otoczenia) oraz tlen. Stąd ważne jest aby przechowywać je w jak najbardziej suchych warunkach używając pojemników próżniowych.

Niewątpliwą wadą żywności liofilizowanej jest jej wysoki koszt, spowodowany ceną aparatury koniecznej do przeprowadzenia procesu.

dr Anna Kulikowska, Doradca Żywieniowy; specjalista z zakresu dietetyki i żywienia oraz jakości surowców i produktów spożywczych.Właścicielka poradni dietetycznej online Dobrze jeść (www.dobrzejesc.com). Aktywnie promuje zdrowy styl odżywiania poprzez liczne publikacje, w tym docierające do szerokiego grona odbiorców informacje w internecie. Umiejętnie łączy  teorię z praktyką pokazując jak w oparciu o ogólnodostępne produkty spożywcze komponować dobrze zbilansowane posiłki odpowiednie dla osób w zależności od wieku, stanu zdrowia i trybu życia.

Jeśli masz pytania do naszego eksperta, pisz na adres: doradcazywieniowy@indykpol.pl